AA Home > Geschiedenis > Amerikaanse Burgeroorlog
De Amerikaanse Burgeroorlog: Doodssteek voor de VS?
1864: Jaar der vernietiging
Toen Lincoln inzag dat Grant de beste man voor de baan was, de enige die deed wat Lincoln wilde, namelijk agressief uithalen naar het Zuiden en de Amerikaanse Burgeroorlog tot een snel einde brengen, gaf Lincoln hem begin januari 1864 het opperbevel over het Amerikaanse leger. En met de komst van Grant nam de Amerikaanse Burgeroorlog een heel andere wending.
Grant's aanvalsplan
In maart arriveerde Grant in Washington om zijn aanvalsplan aan Lincoln voor te leggen. Alle Noordelijke legers moesten zich op het hart van het Zuiden richten en daar zonder zich te laten tegenhouden naar oprukken, onderwijl alles wat op hun weg lag vernietigend.
 Generaal Grant |
Dit was de verschroeide aarde-tactiek, niet een waarbij het verdedigende leger alles vernietigt terwijl het zich terugtrekt, maar een waarbij het aanvallende leger alles vernietigt terwijl het oprukt om daarmee de wil van de bevolking om oorlog te voeren te breken. Zo wilde Grant de Amerikaanse Burgeroorlog snel beëindigen.
Grant riep hierbij de hulp in van William Tecumseh Sherman, nu bevelhebber van het westelijke Unieleger. Sherman moest met zijn legers naar Atlanta in Georgia oprukken en daarbij het leger van Joseph E. Johnston vernietigen, terwijl Grant achter Lee's Army of Northern Virginia aanging. In mei 1864 trad hun plan in werking.
Het kat-en-muisspel van Lee en Grant
Het plan liep al snel uit in een moordende slag om te zien wie het het langst uithield. Sherman rukte snel op richting Atlanta terwijl Lee in Virginia een kat-en-muis spel speelde met Grant. Steeds weer achtervolgde Grant de slim terugvallende Lee, en daarbij werden meerdere veldslagen gevochten, o.a. de Battle of the Wilderness (5-6 mei), Spotsylvania (7-19 mei) en Cold Harbor (1-3 juni).
Vooral de slag bij Cold Harbor was een slag in het gezicht van het Noorden. Hoewel Grant de superieure aantallen had, had Lee's leger zich goed ingegraven en kon wachten op de Noordelijke aanval. Vooral hier bleek hoe scheef de verhouding tussen tactiek en technologie zich door de jaren had ontwikkeld; tegenover de moderne snelladers, mitrailleurs en prikkeldraad van de Amerikaanse Burgeroorlog stonden mannen die net als honderden jaren geleden zij aan zij het slagveld opliepen zonder dekking te zoeken.
Het werd een slachting. Van de 60.000 aanvallende Uniesoldaten werden er minstens 6000 binnen acht minuten getroffen, terwijl er geen centimeter winst werd gemaakt. Daarna weigerden beide zijden toe te geven, zodat de gewonden en doden van de Unie twee dagen lang op het veld bleven liggen. Toen het ziekenhuispersoneel eindelijk het slagveld op mocht vonden ze nog slechts twee overlevenden; de rest van de duizenden gewonden was ofwel gestorven ofwel weggekropen.
Pas bij Petersburg hielden beide vermoeide legers halt en groeven zich in. Toen had Grant de helft van zijn 120.000 man tellend leger verloren, en Lee's leger was van meer dan 60.000 man teruggevallen naar minder dan 40.000. In het Noorden werd Grant een "slachter" genoemd, maar Lincoln wist dat de strategie van Grant de enige was om het Zuiden nog op de knieën te dwingen.
De presidentsverkiezingen van 1864
Het Noorden had nog steeds genoeg mankracht en materieel om de Amerikaanse Burgeroorlog voort te zetten, maar in het Zuiden raakte nu de bronnen uitgeput. Van de 1,2 miljoen blanke mannen tussen de 16 en 50 jaar oud in de Confederatie had ongeveer 90% in het leger gediend, in het Noorden lag dat percentage pas op 40%. Bovendien waren vele industriële productiefaciliteiten stilgevallen, ofwel door vernietiging, ofwel simpelweg doordat er geen grondstoffen meer waren. De zeeblokkade van Lincoln had het Zuiden arm gemaakt.
De enige hoop voor het Zuiden op onafhankelijkheid (en winst in de Amerikaanse Burgeroorlog) lag bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen in het Noorden, die in 1864 weer plaatsvonden. Lincoln was wederom kandidaat voor de Republikeinen, maar de Democraten hadden McClellan als kandidaat. Hun verkiezingsstrategie was gebaseerd op snelle vrede door onderhandelingen met het Zuiden, misschien zelfs als dat Zuidelijke onafhankelijkheid betekende.
Lincoln was bang dat McClellan zou winnen omdat Grant met steun van de huidige president zoveel lijden en verdriet veroorzaakte, maar die angst was ongegrond. Zeker toen Sherman begin september meldde dat hij Atlanta had ingenomen ondanks zware tegenstand, wist de Noordelijke bevolking dat de Amerikaanse Burgeroorlog nog slechts een kwestie van tijd was. Ze stemden in grote aantallen op Lincoln, die met 55% van de stemmen en 212 van de 233 kiesmannen makkelijk won. De Amerikaanse Burgeroorlog ging door.
Sherman's mars naar Atlanta - en verder
De veldtocht van Sherman dwars door de Confederatie veroorzaakte veel Zuidelijk lijden, maar moest wel doorgezet worden. Niet alleen kon hij zo de wil van het Zuiden breken om door te vechten, hij vernietigde ook alles wat voor de oorlog ingezet kon worden. Na de inname van Atlanta trok Sherman daarom richting het noorden, naar Savannah in Georgia en daarna in de richting van Grant's leger.
Tegen december 1864 hadden zijn troepen een 60 mijl breed spoor van vernietiging door Georgia getrokken en stonden ze op het punt South Carolina in te trekken, de staat die zich als eerste had afgescheiden van de Unie. De Confederatie stond op instorten, maar gaf zich nog niet gewonnen - de Amerikaanse Burgeroorlog was nog niet voorbij.
